O informe do Consello de Contas que analiza a contratación das entidades locais en 2019 e 2020, co foco na pandemia, reflicte que no ano máis cru da covid-19 comunicáronse a través da Plataforma de Rendición de Contas das entidades locais 161 contratos de emerxencia. O paso dérono ao redor dunha ducia de administracións, aínda que a metade dos contratos proceden do Concello do Santiago e en ningún dos 85 que notifica consta a xustificación de emerxencia.

O documento aprobado e remitido ao Parlamento autonómico por parte do órgano fiscalizador constata que, co transfondo da covid-19 e o real decreto lei que habilitaba ás administracións a urxir os pasos necesarios para actuar de inmediato fronte á pandemia, o recurso da tramitación de emerxencia foi moi superior en 2020, en relación ao ano anterior, por parte das entidades locais.

Así, se en 2019 Contas fai constar que se comunicaron tres contratos por esta vía --uno da Deputación de Pontevedra, que o xustificou, e outro por parte do Concello de Arzúa --, no seguinte exercicio o número ascende a 161 --dous procedentes do exercicio previo--.

A administración local que comunicou un maior número de contratos a través da Plataforma de rendición de contas en 2020 foi o Concello de Santiago de Compostela, que entón dirixía o socialista Xosé Sánchez Bugallo, agora senador. En ningún dos 85 (o seu prezo total de licitación supera o millón de euros) consta a xustificación de emerxencia, segundo apunta Contas.

Ademais, o órgano fiscalizador incide en que 24 dos 85 (cuxo prezo total de licitación supera os 300.000 euros) non figuran publicados no seu perfil do contratante, polo que tampouco consta xustificación do procedemento, obxecto, prezo de adxudicación nin identidade do contratista. Con todo, en 20 destes 24 si se reflicte que "existe coherencia" coa emerxencia derivada da covid-19. Nos outros 61 contratos consta a publicación no perfil do contratatante, figurando o obxecto, prezo de adxudicación e identidade do contratista, aínda que non se fai constar a xustificación do procedemento. En 47 dos 61 publicados "existe coherencia do obxecto" coa situación de emerxencia derivada da covid-19.

DÚBIDAS SOBRE O OBXECTO SOCIAL DOS ADXUDICATARIOS

Contas tamén realiza unha comprobación da capacidade de contratar dos adxudicatarios en relación co obxecto do contrato; e da análise realizada despréndese que sete dos adxudicatarios correspóndense con persoas físicas, polo que "non se puido verificar a súa capacidade de contratar segundo o obxecto do contrato".

Respecto diso, o órgano fiscalizador apunta, por exemplo, que un contrato do Concello de Santiago foi adxudicado a unha sociedade --Ranebe 2003, S.L.-- cun obxecto social, segundo o Rexistro mercantil, de "administración de valores mobiliarios e participacións propiedade da sociedade, e construción e promoción de vivendas", que "non garda relación co obxecto do contrato que consiste en subministración de 10.000 máscaras cirúrxicas".

Tamén menciona o informe un contrato de subministración do Concello compostelán que foi adxudicado á Asociación empresarial do Tambre. Apunta o órgano fiscalizador que esta non ten obrigación de figurar inscrita no Rexistro mercantil, "aínda que a subministración de 4.000 máscaras non parece estar no seu fin".

MÁIS ADMINISTRACIÓNS OPTARON POR ESTA VÍA

Á marxe do Concello de Santiago, administracións de distintas cores políticas e entidade acudiron a esta vía. Así, tamén chama a atención, polo seu volume, o caso de Narón, municipio de case 40.000 habitantes gobernado por Marián Ferreiro, de Terra Galega.

Narón comunicou a través da plataforma de rendición de contas 45 contratos de emerxencia en 2020 por máis de 200.000 euros en total. Contas reprocha que en ningún destes está acreditada a xustificación nin da emerxencia nin do procedemento elixido. Así mesmo, en 21 deles --a metade-- non existe coherencia entre o contrato e a declaración da emerxencia.

Mentres tanto, Marín e Avión, dirixidos pola 'populares' María Ramallo e Antonio Montero, respectivamente, notificaron en 2020 senllos contratos tramitados por emerxencia, que non están publicado, nin consta o obxecto, nin o prezo, nin quen foron os contratistas, nin tampouco as xustificacións do procedemento.

No caso do Concello de Lugo, entón gobernado pola socialista Lara Méndez --agora deputada electa do Parlamento galego--, notificou catro contratos, pero ningún deles figura publicado no perfil de contratante, nin consta o seu obxecto, nin o seu prezo, nin a identidade do contratista. No entanto, Contas si ve neles unha coherencia coa situación de emerxencia derivada da covid-19.

Nunha situación similar atópase o Concello de Monforte de Lemos, gobernado agora e entón polo socialista José Tomé, que comunicou tres contratos que nin están publicados nin se ofrece toda esa información, pero si se xustifica a tramitación de emerxencia coa crise sanitaria do momento. Exactamente o mimso ocorre con dous contratos do Porriño, que en 2020 tiña á fronte a Eva García da Torre (PSdeG); e cun do Concello de Ourense, con Gonzalo Pérez Jácome (Democracia Ourensá) como alcalde.

No que respecta ás deputacións, a de Pontevedra --entón presidida pola socialista Carmela Silva-- comunicou un total de 11 contratos de emerxencias e Contas reprocha que nun deles non está nin publicado, nin tampouco consta a xustificación da emerxencia, aínda que, iso si, veo coherente --como os 10 restantes-- coa crise covid. No caso da da Coruña --quen era e é o seu presidente, Valentín González Formoso, é agora líder do PSdeG--, comunicouse pola Plataforma de Rendición de Contas un único contrato de emerxencia do que Contas advirte que non está xustificado o emprego deste procedemento, aínda que é coherente co contexto pandémico.