O presidente da Confederación hidrográfica do Miño-Sil (CHMS), José Antonio Quiroga, comunicou que recorrerá a sentenza da contaminación no encoro das Conchas (Ourense) ante o Tribunal Supremo (TS) e afirmou "ter os deberes feitos, non como outras administracións". De feito, cargou contra a Xunta por non "entrontar o problema" e non ter declarada a comarca da Limia "zona vulnerable" pola gran cantidade de macrogranxas que están contaminando as augas. Pola súa banda, Rueda insiste en que non recibiu datos do Goberno central para esta declaración.

Nunha rolda de prensa celebrada este martes en Ourense, Quiroga explicou que a pesar de que a sentenza "ten a virtude de pór un problema que estaba soterrado encima da mesa", nunha escala de "gran importancia a nivel nacional", non están de acordo co fallo.

En concreto, argumentaron que isto se debe a que a Confederación estaba citada a declarar e "finalmente non se lle permitiu facelo"; "non se tiveron en conta as alegacións que esgrimiu a propia entidade"; e tampouco as "competencias do organismo". Ademais, recriminou que a sentenza por primeira vez "elimina o principio de quen contamina paga".

Con respecto á imposibilidade de declarar, o secretario da entidade, Emilio Domínguez, desenvolveu que a avogacía do Estado solicitou na vista a práctica de dúas probas: unha documental que era a achega dun informe técnico da Confederación e a declaración testifical de dous funcionarios. Con todo, a Sala non admitiu a práctica de ambas as probas porque "non considerou peritos que puidesen declarar en xuízo aos funcionarios do organismo".

Na súa intervención, Quiroga desmentiu a "inacción e pasividade" da que se acusa á confederación na sentenza, aludindo ás diferentes accións desenvolvidas desde o ano 2011: a apertura de 217 expedientes sancionadores, a realización informes periódicos sobre a calidade da auga, unha vez en todo o inverno, cada 15 días o resto do ano e unha vez á semana cando se experimenta un aumento das cianobacterias a través dunha rede de 59 puntos de control na Limia, ou actuacións de saneamento en diferentes concellos, entre outras.

Froito dese control, explicou, o Ministerio de Transición Ecolóxica promulgou a declaración de augas afectadas por nitratos en maio de 2022, pola que "se tería que pór en marcha por parte da administración autonómica a declaración de zona vulnerable", un paso "para pór remedio á contaminación", que "non se fixo". Neste contexto, a Confederación Hidrográfica lembrou que as verteduras continúan sen un "tratamento adecuado e carecen das boas prácticas necesarias" para mitigar os impactos ambientais.

"Estamos diante dun modelo de gandaría intensiva nun territorio moi pequeno, ao redor de 300 granxas en máis ou menos 400 quilómetros cadrados, que a nivel de verteduras equivalen a 2,1 millóns de habitantes. Isto ten unha repercusión ambiental e na saúde bestial", subliñou.

A XUNTA ESTÁ A "ESCUDARSE"

Preguntado polos medios de comunicación polas declaracións da conselleira de Medio Ambiente e Cambio Climático, Ángeles Vázquez, nas que afirmou que a Xunta aínda non procedeu a realizar a declaración de zona vulnerable porque lle faltan informes do Goberno central, Quiroga asegurou que "cada administración ten que cumprir o seu mandato e o Goberno galego está a escusarse para non enfrontar o problema".

"O Ministerio de Transición Ecolóxica ten os deberes feitos. Hai outras Administracións que miran para outro lado e non os teñen. Se estivesen feitos se cadra a problemática non sería tan seria, tan importante e tan profunda como se está revelando", concluíu o presidente da entidade. Ademais, afirmou que "as granxas teñen unha gran responsabilidade por parte dos concellos e da Consellería de Medio Rural e Medio Ambiente", por tanto a "competencia da Confederación non é pechalas".

RUEDA

Pola súa banda, o titular do Goberno galego, Alfonso Rueda, defendeu este martes que os servizos xurídicos da Xunta estudan xa sentenza e sinalou que non están de acordo con ela, polo que a Xunta ten previsto recorrela. Ao igual que fixo anteriormente Ángeles Vázquez, sobre a posible declaración de zonas vulnerables de nitrato, insistiu en que Galicia necesita "datos que a día de hoxe o Goberno central" non forneceu.

A este respecto, apuntou que é un asunto que "abarca a máis que unha Consellería", destacando que deben "declarar zonas vulnerables", pero sabendo "que partes deriva de orixe agrícola e cales non". "Nós alegamos no seu momento, non foron tidas en conta polo tribunal, e recorreremos. Xa o está estudando a asesoría xurídica, pero a nosa intención é expor un recurso", manifestou.