Hai un consenso básico na conclusión de que a resposta social (encabezada polos veciños e veciñas de Angrois) foi exemplar.Tamén hai coincidencia xeralizada na avaliación da actuación impecábel protagonizada polos empregados e funcionarios participantes nos dispositivos de axuda ás vítimas do suceso.Existen mais dúbidas e controversias a respeito do papel desempeñado polas distintas autoridades políticas involucradas neste triste episodio.
No canto de analizar polo miúdo todas as causas potenciais explicativas do accidente e as eventuais deficiencias rexistradas na execución dos protocolos de resposta para este tipo de feitos, algúns cargos e responsábeis políticos optaron pola rápida culpabilización do condutor do tren sen agardar polos resultados das propias investigacións administrativas e xudiciais.
O caso dos presidentes de RENFE e de ADIF foi especialmente destacado.Non só incumpriron a recomendación formulada pola ministra de Fomento (non establecer conclusións antes de rematar os trámites indagatorios establecidos) senón que seleccionaron os medios informativos concretos nos que fixeron xuízos explícitos sobre o sucedido.Se querían falar (por iniciativa particular ou seguindo instrucións dos seus superiores), por qué non acudiron ao Parlamento inmediatamente?. Velaquí un dos efectos perversos do comportamento destes persoeiros:a sede da soberanía popular é menos importante que o plató dunha televisión “amiga” como 13TV para falar dunha traxedia ferroviaria que interesa a toda a sociedade.Dando por suposta a imprescindíbel acción xudicial para depurar as presuntas responsabilidades penais e recoñecendo o lexítimo labor –por mais que nalgúns casos discutíbel- dos medios de comunicación, non é menos importante afirmar a necesaria función da institución central dun sistema democrático.Lamentabelmente, con estas prácticas que tivemos ocasión de visualizar, alimentase a perigosa idea de que a política non é útil para a cidadanía e só serve para escenificar disputas que buscan o desgaste do adversario.
Con independencia dos resultados das investigacións abertas ou futuras, o intolerábel desprezo polo Parlamento manifestado polos presidentes de RENFE e de ADIF merecería a súa dimisión ou o seu cese.Pola boa saúde do sistema democrático e por respecto ao sufrimento padecido por tantas persoas nestes días dramáticos.
Xesús Veiga